Fit for 55 jako rewolucja energetyczna w Unii Europejskiej

Co to jest Fit for 55?

Fit for 55 (Gotowi na 55) to pakiet klimatyczny zawierający zestaw zmian ustawodawczych, które mają na celu ograniczenie emisji gazów cieplarnianych w całej Unii Europejskiej. Unowocześnienie istniejącego prawodawstwa umożliwi wprowadzenie zmian w gospodarce, przemyśle oraz społeczeństwie, co pozwoli na zrealizowanie celów klimatycznych UE. 

Zmiany regulacyjne Fit for 55 wdrażają strategię Europejskiego Zielonego Ładu. Zgodnie z nim Wspólnota wyznaczyła dwa podstawowe zadania:

• osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 r.,
• zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych o 55 proc. do 2030 r.

W podstawowych założeniach Fit for 55 ma także zapewnić sprawiedliwą i społecznie uczciwą transformację, wspierać innowacyjność przemysłu UE, a także wzmocnić pozycję Unii jako lidera walki ze zmianami klimatycznymi.

Z czego składa się pakiet Fit for 55?

Pakiet Gotowi na 55 obejmuje nowelizację kilkunastu aktów prawnych UE. Co dokładnie ma zmienić Fit for 55? Założenia w dużej mierze dotyczą energetyki. Wyjaśnienie kluczowych zadań znajdziesz poniżej.

1. Rewizja Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiająca system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych (ETS) 
   Celem rewizji Dyrektywy ETS jest przyspieszenie dekarbonizacji. Ma temu zaś służyć zwiększenie celu redukcji emisji gazów cieplarnianych oraz niemal dwukrotne zwiększenie liniowego współczynnika redukcji uprawnień dostępnych na rynku (odpowiada on za tempo wycofywania uprawnień do emisji z obiegu). ETS zwiększa także pulę bezpłatnych uprawnień dla instalacji i systemów ciepłowniczych. Jednym z warunków do ubiegania się o nie jest przygotowanie planu neutralności klimatycznej dla instalacji lub przedsiębiorstwa.
2. Rewizja Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (EPBD)
   Dyrektywa Fit for 55 w sprawie charakterystyki energetycznej budynków ma na celu ograniczanie zapotrzebowania na energię w budynkach mieszkalnych i instytucji publicznych. Chodzi nie tylko o rozwój OZE, lecz także o ceny energii: im mniejsza zależność od paliw kopalnych w budynkach, tym niższe będą koszty dla społeczeństwa w długofalowej perspektywie. Nie oznacza to jednak obowiązku natychmiastowej wymiany kotła gazowego w budynku! Zgodnie z przepisami zakaz instalowania kotłów na paliwa kopalne ma obowiązywać dopiero od 2040 roku. Poza tym dyrektywa promuje instalacje PV na nowych i modernizowanych budynkach oraz wykorzystanie ciepła odpadowego, a także rozwój efektywnych systemów ciepłowniczych, którymi może pochwalić się Veolia. Efektywne systemy będą mogły wciąż pokrywać zapotrzebowanie na energię w budynku bezemisyjnym, nawet po 2030 roku.
3. Rewizja Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych (Dyrektywa OZE), przyjęła, że udział energii wykorzystującej odnawialne zasoby w całkowitym zużyciu energii w UE ma wzrosnąć do 42,5 proc. do 2030 r. Zaznaczono też możliwość zwiększenia celu o kolejne 2,5 proc., co w efekcie pozwoliłoby osiągnąć 45 proc. do 2030 r.
4. Rewizja Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie efektywności energetycznej (EED) 

Ta ustawa Fit for 55 (uzgodniona w marcu 2023 r.) zmienia dotychczasową definicję efektywnego systemu ciepłowniczego lub chłodniczego. W coraz większym stopniu promowane jest użycie ciepła z OZE oraz ciepła odpadowego. Rola kogeneracji w systemie będzie stopniowo maleć, jednak przez najbliższe 10 lat wysokosprawna kogeneracja wciąż może być głównym źródłem ciepła w efektywnych systemach. Obok budowy nowych źródeł wytwórczych OZE oraz stopniowego przejścia z gazu ziemnego na gazy zdekarbonizowane istotne jest także podnoszenie efektywności energetycznej całej gospodarki.

Co Fit for 55 znaczy dla energetyki?

Program Fit for 55 zakłada, że przyszłość energetyki to coraz większy udział zielonej energii. Transformacja energetyczna jest koniecznością, jeśli ambitne założenia UE mają zostać zrealizowane. Dlaczego? Za 75 proc. emisji gazów cieplarnianych w UE odpowiada produkcja i zużycie energii. Przejście na OZE wydaje się w tym świetle koniecznością, a dynamika zmian powinna nabierać tempa z każdym rokiem.

Branża OZE w Polsce jest na etapie intensywnego rozwoju. Najlepszym tego dowodem jest fakt, że moc odnawialnych źródeł energii przekroczyła pod koniec czerwca 2023 roku 25 GW. A to z kolei oznacza, że stanowiła ok. 40 proc. całkowitej mocy zainstalowanej w Polsce (wynosi ona 63 GW). Suma mocy wszystkich źródeł OZE stała się także większa niż moc elektrowni węglowych w kraju. Nadal pozostało jednak wiele do zrobienia, a dekarbonizacja energetyki powinna postępować.

Transformacja energetyczna dzięki odnawialnym zasobom

Projekt Fit for 55 jest zbieżny z działaniami Veolia. Globalna strategia to bowiem osiągnięcie pełnej neutralności klimatycznej do 2050 r. oraz całkowite odejście od węgla do 2030 r. Służą temu m.in. rozwój energetyki opartej na biometanie i cieple odpadowym. Prowadzimy też działania ukierunkowane na podnoszenie efektywności energetycznej, pomagamy m.in. uzyskać dodatkowe przychody dla procesów poprawiających efektywność energetyczną (białe certyfikaty). Od ponad 25 lat jesteśmy partnerem samorządów i przemysłu na terenie całego kraju, oferując innowacyjne usługi w zakresie transformacji energetycznej. Zajmujemy się też m.in. produkcją i dystrybucją ciepła systemowego. Dołącz do nas i przygotuj się na Fit for 55!