Skąd pochodzi energia geotermalna?
Jaki jest potencjał geotermalny Polski? Na początek warto zastanowić się nad tym, skąd jest pozyskiwana energia geotermalna. W przypadku geotermii energia pochodzi zaś z wnętrza ziemi oraz jest zgromadzona w skałach lub w wodzie. Jak do tego dochodzi? Najważniejsze źródła geotermii to promieniowanie słoneczne (nagrzewa wnętrze ziemi), rozpad radioaktywnych izotopów w skorupie ziemi i ciepło pierwotne (jest we wnętrzu ziemi od momentu jej powstania). Oznacza to, że energia geotermalna zalicza się do grona odnawialnych źródeł energii.
Energia geotermalna jest wykorzystywana w ciepłownictwie, np. w aktywnej sejsmicznie Islandii stanowi podstawowy sposób ogrzewania domów. Może służyć również do produkcji energii elektrycznej (jest to opłacalne wyłącznie w przypadku bardzo gorących źródeł).
Źródła geotermalne występują przede wszystkim w miejscach o wysokiej aktywności wulkanicznej i sejsmicznej. Dlaczego? Woda opadowa wnika w głąb ziemi, gdzie jest podgrzewana przez magmę, a następnie przemieszcza się na powierzchnię w postaci gorącej wody lub pary wodnej. Pozyskiwanie energii jest dzięki temu łatwiejsze. Polska leży poza strefami aktywności tektonicznej, co nie oznacza jednak, że geotermia w Polscenie ma szans na rozwój.
Źrodła geotermalne w Polsce
Energia geotermalna jest właściwie niewyczerpywalna, jednak nie wszędzie jest dostępna. Jak jest w naszym kraju? Złoża geotermalne w Polsce to przede wszystkim baseny sedymentacyjno-strukturalne, które są wypełnione gorącymi wodami podziemnymi. Temperatury wód wynoszą od kilkudziesięciu do ponad 90ºC (w niektórych przypadkach może być to nawet sto kilkadziesiąt stopni).
Wody geotermalne znajdują się pod powierzchnią prawie 80 proc. terytorium kraju. Źródła geotermalne w Polsce występują przede wszystkim w rejonie Karpat, Kotlinie Sandomierskiej i Lubelskiej. Na terenie zasobnym w energię geotermalne leżą też największe miasta w Polsce, m.in. Warszawa, Poznań i Łódź.
Zasoby energii geotermalnej w Polsce posiadają największy potencjał techniczny spośród wszystkich odnawialnych źródeł energii. Szacuje się, że są w stanie pokryć nawet 30 proc. krajowego zapotrzebowania na ciepło. Póki co w Polsce działa jednak zaledwie 8 ciepłowni geotermalnych. Wykorzystanie energii geotermalnej w Polscenie wyczerpuje zatem krajowego potencjału. Znacznie lepiej radzi sobie tzw. płytka geotermia, czyli pompy ciepła – Według założeń Krajowego Planu w Dziedzinie Energii i Klimatu (KPEiK) w 2030 r. liczba zainstalowanych w Polsce pomp ciepła ma wynieść około 2 mln, a w 2040 r. przekroczy 5,5 mln.
Energia geotermalna na świecie
Projekty geotermalne rozwijają się obecnie w całej Europie. 14 grudnia 2024 r. Międzynarodowa Agencja Energetyczna (MAE) opublikowała raport analizujący potencjał geotermii. Zgodnie z nim, energia geotermalna mogłaby do 2050 r. zaspokajać nawet 15% światowego zapotrzebowania na na energię elektryczną (obecnie wynosi ono zaledwie 1%). Co ciekawe największy potencjał geotermalny występuje w Afryce. W przypadku Europy jest on szacowany na zaledwie 5% globalnego potencjału, co i tak stanowi 35-krotność całkowitej mocy elektrycznej zainstalowanej obecnie na starym kontynencie.
Aktualnie, w Europie działa ponad 140 elektrowni geotermalnych, a kilkadziesiąt kolejnych jest na różnym etapie rozwoju. Jak na tym tle wypada energetyka geotermalna w Polsce? W 2024 r. w kraju działało 9 ciepłowni geotermalnych. W 2025 r. ma zostać także uruchomiona ciepłownia w Koninie oraz planowane jest zakończenie budowy ciepłowni w Turku. Elektrownie geotermalne w Polsce będą powstawać także w kolejnych miastach, w czym mają pomóc rządowe programy, jak choćby Geotermia Plus.
Zielona energia - przyszłość polskiej energetyki
Geotermalna energia może stać się jednym z ważniejszych elementów krajowego miksu ciepłowniczego. Potencjał geotermii w Polsce jest wciąż niewyczerpany, dlatego niezbędne są inwestycje w kolejne ciepłownie geotermalne w Polsce. Dyskusja na temat geotermii jest niezwykle ważna. Neutralność klimatyczna Europy ma zostać osiągnięta w 2050 roku, więc transformacja energetyczna i dekarbonizacja ciepłownictwa są obecnie koniecznością. Dlatego lepiej nie czekać aż ogrzewanie geotermalne w Polsce stanie się szeroko dostępne. Jak więc przygotować firmę, instytucję lub społeczność lokalną na transformację energetyczną? Veolia to rozwiązania dopasowane do specyfiki i zapotrzebowania klientów. Nasza oferta to m.in. usługi efektywności energetycznej, sprzedaż energii i gazu, systemy hybrydowe oraz odkup energii z OZE. Dobierzemy optymalne narzędzia z zakresu ciepłownictwa, które pozwolą ograniczyć koszty i wpływ na środowisko.
